Uyku beyindeki toksinleri temizliyor

Bir grup Amerikalı araştırmacı, uykunun ana nedenlerinden birini keşfettiklerini söylüyor: Beynimiz uyku sırasında tüm gün düşünmekten dolayı biriken toksinleri temizliyor.
Science dergisinde yer alan makaleye göre beyin hücreleri, uyku sırasında küçülerek nöronların arasındaki çatlakların genişlemesine ve dolayısıyla buradan sıvıların geçerek beyni temizlemesine olanak sağlıyor.
Araştırmacılar ayrıca, beynin bu zehirli proteinlerden arındırılamamasının hastalıklara yol açma ihtimali olduğunu söylüyor.
Araştırmacıların başta cevap aradığı ana soru, tehditlere açık bırakmasına rağmen hayvanların neden uyuduğu yönündeydi.
Uykunun hafızanın onarılmasına ve beynin öğrenme kabiliyetine büyük tesiri olduğu halihazırda bilinmekteydi. Ama Rochester Üniversitesi Tıp Merkezi’nden uzmanlar, uyumamızın “temizlik” işlevi olduğunu da düşünüyor.
Araştırmacılardan Doktor Maiken Nedergaard “Beynin harcayabileceği enerji miktarı sınırlı olduğundan iki işlevden birini seçmesi gerekiyor: uyanık ve farkında, veya uykuda ve temizlik halinde. Evinizde parti vermeye benziyor. Ya misafirlerinizi eğlendireceksiniz, ya da temizlik yapacaksınız – ikisini aynı anda yapmanıza imkan yok.”
Bunun “hayati” önlem taşıdığını söyleyen Dr Nedergaard, beynin uyanık durumda bunu gerçekleştiremediğini söyledi.
BBC’ye yaptığı açıklamada araştırmacı “Beyin, kendi etrafında su pompaladığı sırada çok fazla enerji harcıyor gibi görünüyor. Bu, büyük ihtimalle bilgi işlemeyle aynı anda gerçekleşemez.” dedi.
Araştırmayı yorumlayan bağımsız uyku uzmanı Doktor Neil Stanley ise “Bu, uykunun dinlenmek ve temizlik yapmak için taşıdığı önemi ortaya koyan, ilginç bir araştırma. Uykunun psikolojik nedenleri olan hafıza ve öğrenmeyle ilgili iyi verilerimiz zaten var. Ama şimdi gördüğümüz uykunun fiziksel ve kimyasal nedenleri – bunlar da çok önemli.” diye konuştu.

BBC Türkçe

Bilgiç DEDE